13 Januari 2024

Poda (AMSAL) 4: 18 - 27 HATA I DO HANGOLUAN

 

Poda (AMSAL) 4: 18 - 27

HATA I DO HANGOLUAN

1.         Patujolo: Buku Poda taringot tu ajaran cara hidup na denggan na dipasahat di bagasan sastra na marrumanghon angka poda, umpama, habisuhon. Manang ise naeng lam bisuk ingkon jumolo do ibana mabiar mida Jahowa di bagasan hasangaponNa (Poda 1: 7). Jala i do sada na mambahen halak Israel gabe pistarpistar ala jotjot do nasida manjaha Buku Poda. Marhite poda ni raja Salomo laho mangondolhon asa ganup jolma mangalului bisuk, ai arga do bisuk i. Di bagasan turpukta on dipatuduhon do angka dampak ni habisuhon i tu angka na olo marsiajar, tumangihon dohot mangulahon angka pangajarion.

 

2.         Halak Partigor lam tu tiurna do (ay. 18). Halak partigor ima halak na marojahan tu Hata ni Debata, jala halak na bisuk boi papulikhon na sintong sian na jat, na denggan sian na roa. Molo lam marbisuk jolma I, lam marlapatan ma ngoluna, jala bisuk ima na mamboan dalan na sintong gabe ndang tartuktuk ibana. Lam diantusi ibana ma laho menghargai hangoluan; hangoluanna sandiri dohot halak na asing, laos lam tamba ma hasangaponna dibahen bisuk i. Alai na gabe ojahan ni bisuk na dimaksud di turpuk on ima Habisuhon na sian Debata. I do na gabe sipeopon ni halak na porsea I, ndang sae holan mamboto na sintong dohot na sala, alai ingkon sahat do tu na mamillit jala mampartahanhon hasintongan I; Ima tanda ni na marbisuk dohot partigor. Halak partigor i, tongtong do (konsisten) mangulahon hasintongan di tonga-tonga ni angka halumlamon na adong di humaliangna. Jala ndang marisuang angka haburjuonna I, ai sian Tuhan ido jaloonna upana. Halak partigor tudos tu buha siang ari, lam tu tiurna do, sahat ro di hos ni ari. Songon parnangkok ni mata ni ari, lam tiur do molo lam arian. Halak parjahat tu na holom marimpotimpot (ay. 19) Ia dalan ni halak parjahat tudos tu na holom marimpotimpot, ndang diboto nasida partuktuhannasida i. Ianggo halak siula hajahaton dipalilu hajahaton i do ibana jala lam leleng lam bagas gabe dirajai dosa i. Ala holom ni dosana ndang diboto be nadia na tingkos manang daong, sampe do dang diboto hadadabuna tu dosa. Nunga mandosdos di ibana ngolu i, alai di tingkina ingkon taruhum do nasida siala ni hajahatonna.

 

3.         Parateatehon ma pangajarion (ay. 20-21) Tarbarita do sifat hajugulon ni bangso Israel, alai sada hasurungannasida ima laho mamparrohahon pangajarion. Godang ragam ni pangajarion (Didache) di nasida na mambahen nasida gabe pistar. Alai na utama ima di kecintaanna nasida di pangajarion. Dipangke do saluhut pamatang laho mandapot angka parbinotoan, angka poda asa mamparateatehon Hata ni Debata, mamangke pinggol/ sipareon laho tumangihon Hata ni Debata. Patedekhon sipareon asa tangkas mambege Hata I; manarehon pinggol ndang holan ‘menguping’ alai mambege dohot tangkas. Najumolo ima mambege laos mangalehon roha laho tumangihon Hata ni Debata Parateatehon na marlapatan sahat tu bagasan roha parbagason. Mambege Hata ni Debata dohot tangkas jala sahat tu roha parbasagason. Udutna mamangke mata/ simalolong tu hadengganon, ‘Unang tung sirpang angka I sian matam’. Dilehon Debata mata asa boi mamereng asa dipangke ma tu na pantas marnida. Manjaga pamerengan asa unang manimbil sian dalan hasintongan. Mata na gabe pintu masuk ni angka siberengon, rentan gabe godaan masuk tu bagasan dosa, ringkot laho sijamothononton.

 

4.         Roha: Mual Hangoluan (ay. 22-23). Roha na gabe mual hangoluan na dohot manimbangi hasintongan di bagasan diri ni jolma. Roha ma laho manaring angka na masa di bagasan ngolu ni jolma. ‘Ai hangoluan do i di angka na jumpangan disi, jala gabe hahisaron di sandok dagingna.’ Roha termasuk na sentral di bagasan diri ni jolma, roha I do pusat ni hajolmaonta. Roha na gabe dongan ni pikiran manontuhon hasintongan. Mansai arga do roha i, asa dijaga ganup maradophon dirina nang maradophon halak na asing asa unang manegai harohaonna dohot manghansiti roha ni halak. Mamangke roha marhite na boi menguasai emosi. Tangkas tarida parasingan ni na mamangke rohana, songon perumpamaan ni Tuhan Jesus ia halak na marroha na pauli bagasna di atas ni batu, ndada di atas ni rihit (Mat. 7). Pangarimangon Hata ni Debata ingkon sahat tu roha ni na umbegesa.

 

4.         Manjaga Pamangan dohot Pamerengan (ay. 24-27) Sian buku Poda tong do dapot etika kehidupan, mamangke pamangan asa unang marpangansi, jala padao bibir sijubajabi. Taringot tu manghatai, ingkon mangarajai pamanganna laho mandok sidohonon. Sian pamangan haruar do hata na denggan dohot na roa, sian pamangan haruar do hata pasupasu dohot bura. Panghataion ni halak na porsea ingkon holang nian sian dosa panghataion: marpangansi, gabus, mamurai, marhata na rorang, dna. Mamangke saluhut bagian ni pamatang dohot sintong, mata laho mamereng tu hatigoran. Mamereng hinaarga ni sude na ruas ni pamatang, ingkon pangkeon ma hombar tu lomo ni roha ni Debata. Disosohon asa gabe halak partigor asa mangajarhon angka poda tu sundut na umposo asa mansomalhon diri manjaga parangena di pamangan dohot pamerengan sahat rodi pangalangka ni pat na ingkon ture. Lapatannna unang manimbil tu dalan na sala, gabe dao ibana sian hasintongan, alai angka na porsea i ingkon marsihohot di bagasan hasintongan. AMEN

Tidak ada komentar:

Posting Komentar