Tampilkan postingan dengan label jamita. Tampilkan semua postingan
Tampilkan postingan dengan label jamita. Tampilkan semua postingan

01 Februari 2024

Amos 5: 18-27 TINGTING ASA MARSIHOHOT TU DEBATA

 


Nats

Amos 5: 18-27

Topik

TINGTING ASA MARSIHOHOT TU DEBATA

 

I. Patujolo

Amos ima sahalak panurirang sian Tekoa, sada huta sian Israel Utara. Panurirang Amos mangula di tingki harajaon ni si Usia; raja sian Juda (Selatan) dohot di masa ni si raja Jerobeam anak ni si Joas. Si Amos mangulahon ulaon panurirangionna marhite pasahathon Hata ni Debata tu jolma (tu raja dohot bangso i) laho paingothon dohot pasahathon angka lumbalumba ni uhum tu bangso ni Debata naung gok dosa i. Dijou Tuhan Debata si Amos sian ulaonna siganup ari songon parmahan gabe panurirang ala hinaringkot ni tingting paubahon roha jala marsihohot tu Debata. Ndang lomo roha ni Debata di hamamate ni jolma di bagasan dosa, alai sai dipatupa Debata do dalan laho paluahon manisia i.

 

II. Hatorangan

Ay. 18-20: Dipasahat panurirang Amos do saotik taringot tu ari paruhuman na sian Debata. Di Bibel dipangke do judulna lumbalumba taringot tu ari uhum na jonok alai di Alkitab (LAI) dipakengke do judulna hari TUHAN. Marhite hapanurirangonna, dipaboa si Amos do gombaran manang songon pangungkaponna molo ro panguhuman ni Debata. Molo masa panguhumion ni Debata songoni ma posi ni angka sitaonon ni jolma i. Ndang lemba manang marneang ni roha, umbahen na dipingkiri na deba holan angka na panghilalaan na tabo ma masa disi. Adong pamingkiron na masa hatiha i jala sai adong do i sahat tu nuaeng, na mangarajumi ia partingkian haroro ni Debata ima holan hasonangan, lupa nasida ia haroro ni Debata ima mamboan upah dohot uhum. Sialani i do umbahen didok panurirang Amos ari ni Jahowa i haholomon. Molo dung jumpang i, ndang sanga be marhobas, manang istilah ‘paima jolo’ alai panguhuman nama na masa disi.

Ay. 21-24: Denggan situtu do mamuji Tuhan Debata marhite angka parsombaon tu Debata (ibadah) jala ndang boi leas roha tu parsombaon tu Debata. Alai sipata gabe dihasogohon Debata do parsombaon i molo ndang tingkos songon na masa di turpuk on dihagigihon Jahowa angka na pinatupa ni bangso i, biasan roha Na mida ari raya, ndang dihalomohon rohaNa angka parpunguan, sogo rohaNa mida angka pelean, agia pelean situtungon manang sipanganon pe, huhut ndang dihalomohon Ibana be angka puji-pujian. Boasa gabe balik roha ni Debata di angka na pinatupa ni jolma i? Alusna ala dihirim Debata ndada holan parsombaon na marrumang acara (ibadah), alai naeng do jolma i tongtong manomba Ibana marhite hangoluan na sintong. Marhite Panurirang Amos paingothon na pinangido ni Tuhan Debata ima uhum na margilinggiling (keadilan) dohot hatigoran songon sunge na so olo marsik.

Ay. 25-27: Dilumbahon Tuhan Debata do bangsoNa i taringot tu hadadabu nasida tarbuang dao sian Damaskus. Panogunoguon ni Debata marhite na paingothon bangso i andorang so madabu tu uhum, alai molo ndang ditangihon gabe saut ma nasida tarbuang.

 

III. Sipahusorhusoron

1) Tangi Di Soara Ni Debata. Secara khusus di halak Batak adong umpasa na mandok “Tinallik bulung sihupi pinarsaong bulung siala, sotung somolsol di pudi, ndada sipaingot na soada”. Lumbalumba na sian Debata ima sada rumang holong ni roha ni Debata, ndang dihalomohon Tuhan Debata hita madabu tu bagasan dosa, sialani i dilehon Ibana do panogunoguon marhite HataNa, marhite angka Pangajari. Denggan do jumolo patupahon pencegahan na so pinangido ni roha daripada dungkon masa hasesega. Dihirim do asa lam tangi hita tu soara ni Debata, ala tahaporseai do sude sangkap ni Debata ima sangkap haluaon.

2) Mamelehon Ngolu. Songon na diondolhon di ayat 24 ima patujolohon uhum na denggan dohot hatigoran. Dihalohomohon Debata do ia parsombaon tu Ibana, alai naeng do parsombaon i saurdot dohot ngolu ni jolma na mangolu di bagasan HataNa. Pasahathon pelean tu Debata, ndada holan di tingki momen pasahat pelean di bagasan ibadah, alai ngolu i sandiri ima na sa na nilehon ni Debata, tondi, pamatang, hosa, gogo, arta, tingki. Naeng ma ngolunta taarahon songon pelean tu Debata marhite na mangulahon Hata ni Debata. Gabe singkop ma ibadah i molo diuduti dohot holong ni roha tu dongan jolma.

3) Paima ro Ari ni Tuhan. Dilehon Debata tingki parasian tu hita nuaeng asa tapangke nian dohot denggan. Diloas do hita dohot mandai (menikmati) angka na adong di portibi on, alai tongtong do dipaingot hita asa unang lalap. Partingkian na adong di hita, ndada holan nampunanta sandiri, alai partingkian i ima nampuna ni Debata. Sialani i, ndang adong na boi tapangasahon di adopan ni Debata. Tudos tu halak na manabur, ia aha na sinaburna ido sihirimonna laho putihonna. Suang songoni ma molo tapangke tingki laho mangula Hata ni Debata, gabe parsidohot ma hita manghirim di jambar na sian Tuhan Debata.

Jesaya 65: 17-23 HALUAON NA SIAN DEBATA

 



Nats

Jesaya 65: 17-23

Topik

HALUAON NA SIAN DEBATA

 

I. Patujolo

Turpuk Jesaya bindu 65 on masuk ma tu horong trito Jesaya (Proto Jesaya : bindu 1-39, Deutero Jesaya: 40-55, Trito Jesaya: 56-66). Sian i naeng botoonta ia kondisi ni bangso Israel nunga malua sian habuangan Babel jala mulak ma nasida tu Israel jala na gumodang tu luat Jerusalem. Dipangke Debata raja sian bangso sileban ima Persia ima Raja Kores (Cyrus) mamangke huasona laho mangurupi bangso Israel haruar sian Babel. Nunga tung leleng dipaima nasida haruar sian Babel jala mulak tu hutana manghilalahon sada bangso na so ni atur ni bangso na asing. Panghirimon na umbalga ima haluaon nunga sahat tu nasida jala marudut ma muse panghirimonnasida di angka haimbaruon nasian Tuhan Debata asa boi gabe bangso na maduma jala gabe bangso na mardaulat.

 

II. Hatorangan

Ay. 17: secara umum ay. 17 – 23 dipasahat panurirang Jesaya do tona sian Debata marrumang songon pangungkapon, alai ndang termasuk na gabe sada pangungkapon na polin. Dipangke do judulna bagabaga taringot tu langit dohot tano na imbaru, alai langit dohot tano na umbaru i ndada gabe sada harajaon na naeng masa. Lapatanna Pambahenan dohot harajaon ni Debata adong do di sude tingki, mulai sian na robi, saonari dohot haduan ro di saleleng ni lelengna. Pangurupion ni Debata tu bangso i ndada holan di tingki habuangan, alai dung salpu habuangan manongtong do asi ni roha ni Debata. Tung pe pardalanan ni ngolu ingkon mamolus angka hasusaan ro di hamatean alai diujungna sangkap ni Debata gabe singkop jala uli.

Ay. 18-19: Ingkon marlas ni roha di bagasan Debata manang marlas ni roha ala pambahenan ni Debata. Dipasahat panurirang Jesaya do ingkon marlas ni roha bangso I siala nunga malua nasida dibahen Debata jala marudut dope angka las ni roha na naeng jaloonnasida. Diondolhon do taringot tu Debata na manompa; “…Aha ma manompa langit na imbaru dohot tano na imbaru…” dohot “…Ahu manompa Jerusalem…”. Lapatanna Tuhan Debata naeng paboahon balga ni huasoNa asa unang mabiar manang ragu haporseaonnasida. Songon jolma na mamorluhon ‘beking’ (pendukung), somalna gabe lobi pos roha ni sasahalak molo adong bekingna tarlumobi molo bekingna i jolma na hebat. Apalagi ma molo Tuhan Debata na gabe beking di hita, ndang adong be na hurang ala Ibana do na manompa, nampuna dohot na mangaramoti sude nasa na adong. Di ayat 19 i pe didok do “Ahu sandiri pe marolopolop…”. Hasasaut sangkap ni Debata mambahen las ni roha di Ibana dohot di jolma.

Ay. 20-23: Dapotan pasupasu ma angka na niasian ni Debata, marragam pasupasu na naeng lehonon ni Debata ima hahipason dohot ganjang ni umur, maduma ndang hurangan, marpinompari, gabe angka na ni ulana jala gok hasonangan na sian Debata ma nasida.

 

III. Sipahusorhusoron

1) Pos ni Roha tu Debata. Marhite turpuk on disosohon do muse asa porsea manang pos roha tu Debata. Haporseaonta marojahan tu asi ni roha dohot pambahenan ni Debata naung jumolo tajalo isarana haluaon. Songon bangso Israel na malua sian Babel, dohot do bangsonta Indonesia malua sian penjajahan Belanda dohot Jepang. Molo malua (merdeka) sada bangso gabe godang ma peluang nasida laho maju jala marhasonangan, sialani i di sandok portibi pe nunga mangorai penjajahan manang pembuangan ala maralo tu Hak Azasi Manusia (HAM). Marhite naung tangkas pasupasu ni Debata sahat tu hita, hita pe ingkon gabe tangkas marhaporseaon tu Debata. Pos roha tu Debata, ala nunga hea dipatupa angka halongangan; na so hea masa gabe masa laho patuduhon habalgaon ni huasoNa.

2) Marlas ni roha ala ni Debata. Turpukta on manogihon hita asa marlas ni roha siala pasupasu ni Debata naung sahat tu hita. Las ni roha na sian Debata tarida di sude partingkian. Tingki na salpu tapanghilalahon do Debata paluahon hita umbahen gabe marlas ni roha hita, di tingki saonari tapanghilalahon do pangaramotion ni Debata di hita di ngolu siganup ari, panghirimonta muse dilehon Debata hasonangan di tingki na naeng ro gariada ndang holan hasonangan parsatongkinan alai diparade do hasonangan na imbaru ro di saleleng ni lelengna. Sude partingkian boi tapangke laho marhasonangan siala asi ni roha ni Tuhan Debata.

3) Hasurungan ni na niasian ni Debata. Taruli hita parsiajaran sian bangso Israel; Bangso na pinillit ni Debata (A’yim) na boi dipangke songon gombaran ni halak na porsea tu Debata. Mangihuthon sejarah, ndang hea bangso Israel gabe negara adi daya di portibi, alai negara na tung mansai porlu jala berpengaruh do nasida di portibi on. Songon Bangso na pinillit ni Debata boi do nasida madabu tu huaso ni negara na asing alai sai diurupi Debata do nasida laho malua. Suang songoni do angka na niasian ni Debata dapotan hasurungan sian Debata. Molo pe taihuthon Tuhan Debata, ndang gabe ingkon singkop sude hombar tu rohanta, alai donganan ni Tuhan i ma hita, molo pe gabe siihuthon Tuhan Jesus hita, tongtong do adong angka hasusaan na ingkon taadopi, alai nunga dijamin haluaonta.