03 September 2014

HALUAON NA SIAN DEBATA

3 MUSA (Imamat) 25: 39-43

HALUAON NA SIAN DEBATA

1.      Buku 3 Musa manang Imamat dirajumi do buku na sinurat ni si Musa. Hata Imamat patuduhon ulaon hamalimon laho patuduhon bangso Israel songon bangso na jinou, na pinapulik, na pinorbadiaan laho manghobasi Tuhan i. Laos di buku Imamat marisihon patik, uhum, siradotan ni bangso Israel di ngolu parugamoon dohot parange ni bangso I di parngoluan siganup ari. Buku 3 Musa laho mangaturhon parngoluan ni bangso Israel di bagasan parsombaon tu Debata (Ibadah) dohot di pengaturan ni ngolu na tung mansai rinci. Nunga diaturhon nasida taringot tu angka siulahonon ni bangso Israel di sipanganon-siinumon na patut/ halal manang na haram, angka ulaon habadiaon, bahkan ro di angka ulaon sipasidingon. Jadi di bagasan buku 3 Musa nunga adong angka anjuran na naeng siulahononhon dohot larangan tu angka na so jadi siulahonon. Di bagasan turpuk on diaturhon do taringot tu Hatoban Marga Israel.

 

2.      Manghaholongi Dongan Jolma (Ay. 39-40) Songon bangso manang parangan ni Debata sai disosohon do asa mangahaholongi dongan jolma. Ulaon na patut dipatupa angka sisean/ siihuthon Tuhan Jesus ingkon manghangoluhon holong I sandiri. Dasor utama na ingkon sipeopon laho mangulahon angka patik I ima habiaran mida Debata. Ingkon ingoton nasida do bangso Israel na pinalua ni Jahowa sian angka bangso na asing na marhuaso, na niasian ni Tuhan Debata asa gabe parasi roha. Sialani i termasuk do memperlakukan hatoban dohot denggan bagian ni manghaholongi dongan jolma. (Pangantusion ni hatoban dison ima jolma na dibahen gabe pangurupi manang parkarejo na posi jala ndang patut. Hatiha I masa dope tradisi jual-beli hatoban, boi doi alani angka parpadanan diantara nasida, boi doi alani angka na tartaban alani ni talu marporang. Jala sahalak hatoban ima gabe hak milik ni tuanna). Di ayat 39-40, adong poin na diaturhon ima a) Tung sura lam marpogos donganmu di lambungmu ==> ndang jadi dohononmu ibana mangula ulaon ni hatoban. b) Ingkon songon halak gajian manang panginsua ibana ==> sahat ro di taon parolopolopon. Buku 3 Musa marrumanghon patik Musa, alai isina tongtong do laho patuduhon ulaon hahomion dohot holong ni Debata.

3.      Haluaon/ Teologi Pembebasan na sian Debata (Ay. 40 b - 42). Adong do tingki naung ditotophon gabe manang taon parolopolopon: taon Jobel na gabe tingki las ni roha di saluhut halak baik sahalak tuan manang hatoban. Taon palimapuluhon laho patupahon saluhut angka ulaon parasinirohaon, paluahon/ pembebasan tu angka hatoban dohot saluhut praktek-praktek na so patut di hajolmaon. Disima disosohon laho mangurupi angka na pogos, palua angka na tarrante, paulakhon status hadaulaton ni hatoban gabe merdeka, dohot paulakhon na patut di angka naung mangula. Di taon parasinirohaon HKBP on naeng pahinsathon muse angka ulaon parasinirohaon (diakonia). Nian dang holan di partingkian sisongoni, halak na mangihuthon Debata laho patupahon angka na denggan, alai ingkon torus do nang mangulahon parasinirohaon i. Sian I ma tarida, patar do hadirion ni Debata na bersifat paluahon, pamalumhon (Allah yang membebaskan dan menyembuhkan). Dipaingot Debata do nasida songon dia haruar sian tano Misir jala songon bangso na olo paisolat di angka bangso na asing, alani I ingkon sai ingotonna ma patupahon asi ni roha, ala nunga jumolo di haholongi Debata saluhut manisia I (Sola Gratia).

Perlakuan na denggan (Ay. 43). Dipartingkian sisaonari on lam diajari do nang hita laho patupahon angka na denggan termasuk memperlakukan halak dohot denggan. Nunga lam meningkat angka ajaran sosial, Hak Azasi Manusia (HAM), Perikemanusiaan, tarlumobi ma Hata ni Debata naung jumolo mangaturhon I di Kitab Imamat. Ndang jadi maporanhu pangarajaionmu di ibana, ai ingkon habiaranmu do Debatam. Lam dipahembang angka pande do nuaeng panandaion tu Debata marhite angka patupahon holong ni roha (songon John Stott di Isu-isu Global: Ciri Khas Allah ialah mengangkat orang yang hina dina). Saluhut angka naniula ni Tuhan Jesus: Pamalumhon angka na marsahit, mardongan rap dohot angka pardosa jala paubahonsa, ima laho patuduhon Tuhan Jesus ro tu portibion laho mamboan haluaon ni jolma. AMEN



Tidak ada komentar:

Posting Komentar