23 Maret 2024

Psalmen 72: 1-11 Raja Siboan Dame

 

Nats

Psalmen 72: 1-11

Topik

Raja Siboan Dame

 

I. Patujolo

Buku Psalmen i ma sada buku na mansai arga di tradisi dohot Pamujion ni halak Israel (1 Kro. 15: 16-22; Psalm. 149:1—150: 6), mansai jotjot do buku Psalmen on, dipangke gabe tuntunan manang ojahan jala di angka ulaon parugamoon na dipangke halak israel. Psalmen on ima nasinurat ni Raja Salomo, sada sian 73 psalmen nabinahenna. Psalmen 72 on, i ma tangiang taringot tu sahalak raja na hinalomohon ni angka na ginonggomanna di bagasan panghirimon asa gabe raja siboan hadameon di sude ngolu ni na ginonggamanna. Ala ni do molo tabereng ia judul ni buku Psalmen 72 on i ma Raja Hadameon. Tangiang on marharoroan sian Raja Salomo dung dipabangkit ibana gabe raja dung salpu harajaon ni amongna si Daud (1 Raja 1: 30). Salomo.

 

II. Hatorangan

Ay. 1-4: Tangiang pangidoan ni parpsalmen on asa dilehon Jahowa angka na ringkot di sahalak raja, sipatupa uhum na tigor (ay. 1) asa gabe maruli parlinggoman ni uhum angka na dangol  (ay. 2),  asa marparbuehon hadameon  (ay. 3) dohot asa tingkos uhum tu na dangol jala ropuhanna do sibahen gogo na manegai uhum (ay. 4). Namarlapatan do on sahalak raja na mangalehon roha laho padimundimunhon angka na ginonggomanna tarlumobi ma i sian horong na metmet, na pogos na mungkin hatiha i dang godang mandapot perhatian baliksa manghilalahon penindasan sian angka horong panggonggomi dohot na mora. Marhitehite hasintongan patingkosonna uhum tu angka na dangol di tano on. Jadi hadameon ma upa ni hatigoran, jala pangkorhon ni hatigoran hademakon. Sandok naeng ma nian sahalak raja ingkon na tau mangaradoti uhum dohot hatigoran ni Jahowa. Asa marhite na songon i jumpang ma angka na manumpak tu hadameon dohot las ni roha.

Ay. 5-8: Dungi diuduti ma muse pasahathon tangiang pangidoan tu Debata taringot tu hadirion nanirajaanna. Molo siradoti uhum ni jahowa raja i, gabe martumbur na mamboan hadameon tu nahumaliang Kehadiran ni raja dohot angka haputusan manang kebijakan na mansai denggan na manghorhon kesejukan dohot kedamaian na boi patubuhon manang pahinsatton parngoluon si ganup ari na boi dipanghilalahon ganup halak. Alai ndada holan manguluhon bangso I tu hadumaon alai na utama mamboan bangso I asa terarah tu Debata.

Ay. 9-11: Raja na mangaradoti uhum dohot hatigoran ni Debata, dang holan tarbarita di na humaliang na ni rajaanna alai sahat ro di luat na asing. On ma na masa, dung i disuru raja Hiram, sian Tirus (Tarsis) ma angka naposona manopot si Salomo, ala naung binegena naung miniahan ibana bahen raja singkat ni amana. Jala di tongos hau Ares dohot hau sampinur laho pajongjonghon Bagas Joro ni Jahowa. Sahat do tong baritana tu bangso Seba dohot Etiopia. Bangso parbegu gabe mananda Debata siala habisuhon ni raja i.

 

III. Sipahusorhusoron

1) Mangido Paniroion ni Debata. Tarbarita do Raja Salomo sahalak raja na bisuk jala raja na umbisuk sian sude angka raja na asing. Raja Salomo sahalak na unik sian angka raja na asing, godang harajaan na timbul siala hamonangan marporang manang sian politik, na marlapatan mandapot huaso marhite na mangasahon gogo, hamoraon dohot angka cara na asing. Alai Raja Salomo tiur do marpanatap tu Debata ido umbahen jumolo ibana mangido habisuhon andorang manguluhon songon sahalak raja. Molo rap dohot Debata adong pandonganionNa jala dihaporseai do pasti ingkon monang jala denggan.

2) Mamangke Uhum dohot Denggan. Tuhan Debata manghalomohon hadameon dohot hatigoran; jala jotjot do hata i dikutip laho mandok molo Tuhan Debata marsangkap laho mambahen uhum na boi mambahen bangso i gabe denggan, adil, taratur, jala maduma songoni ma dihirim nian asa uhum dipatupa dohot denggan. Pada dasarna denggan do uhum dohot tujuan ni uhum dipatupa, alai jotjot do masa papeol uhum na mambahen na deba gabe ‘korban’. Ido umbahen disosohon Tuhan Debata asa dipadalan ma uhum dohot denggan. Molo denggan do uhum dipatupa, dua pihak na marsalisi boi do gabe rap monang manang berimbang.

3) Raja Hadameon. Sasintong na saluhut taringot tu Raja Hadameon na adong di turpukta on, martudutudu do tu haroro ni Tuhanta Jesus Kristus Raja tu portion, mamboan hadameon, hatigoran nang haluaon.  Holan di bagasan Ibana do adong haluaon. Ai saluhut raja na di portibion terbatas, jala na boi muba do songon raja Salomo. Alai anggo harajaon ni Tuhanta Jesus Kristus na manongtong do ro di saleleng ni lelengna. Jala di ujungna asa somba tu Goar ni Jesus nasa ulu ni tot, na di banua ginjang i dohot na di tano, nang na ditoru ni tano, jala asa nasa na marsoara marhatopothon: Jesus Kristus do Tuhan, bahen hasangapon ni Debata Ama. Antong nunga ro be Rajanta,  Raja Hadameon i taungkap ma rohanta lao manjangkon haroroNa i. Na ro do Ibana tu portibi on laho mangalehon haluaon do tu angka jolma jala padamehon nasa jolma dohot Debata.

29 Februari 2024

Psalmen 107: 17-22 Ende Hamauliateon Malua sian Hagogotan

 

Nats

Psalmen 107: 17-22

Topik

Ende Hamauliateon Malua sian Hagogotan

 

I. Patujolo

Turpuk Hata ni Debata manang Psalmen 107 on masuk ma tu horong buku ende hamauliateon di Psalmen. Ndang apala tangkas dipaboa na masa hatiha i, alai ende i dipatupa laho marningot pardalanan ni bangso Israel na parir jala tarsosak di tingki haruar sian Misir. Psalmen 107 on marrumang ende di tingki halongonan, habuangan, hagogotan godang, mangalewati parmaraan di laut dohot hamauliateon marningot asi ni roha ni Debata. Parpsalmen manang panompa ni ende i mangalapati na masa tu bangso Israel jala patuduhon hubunganna tu Tuhan Debata na gok asi ni roha. Turpuk on ndang holan ampit tu sejarah ni bangso Israel alai dohot do tu ngolu ni halak na porsea sisaonari.

II. Hatorangan

Ay. 17-18: Mangihuthon hukum: na sala dapotan uhuman jala na bonar dapotan upa. Songoni do bangso Israel andorang tarbuang, nunga godang manimbil sian Debata jala ido dalanna mamboan nasida tarbuang jala marsitaonon dohot manarita. Di ayat 17 didok: “marsipal angka na oto ala ni dalan pangalaosionnasida i dohot dibahen angka hajahatonnasida.” Jala pangkorhonna tu parngoluan tung mansai bidang. Tarsosak nasida binahen ni pangalahona sandiri pola do digambarhon songon halak na so lakku mangan dohot songon halak na di harbangan ni hamatean jala hagogotan sian ragam ni angka persoalan.

Ay. 19-20: Somalna ditingki targogot jolma, pasti do berupaya laho mangalului pangurupion, alani gabe joujou ma nasida tu Jahowa di hagogotannasida i, jadi dipalua Ibana nasida sian angka hasosahannasida. Na denggan situtu do molo mangalualu tu Jahowa. Di hagogotan na marragam jala ro rongom mamboan hita taringot tu sada pangondian na balga ima Tuhan Debata songon lapatan ni goar ni sada Minggu ima Invocavit: Jouonna ma Ahu, jadi alusanKu ma ibana. Lehonon ni Debata ma alus marhite dalanna na marragam i.

Ay. 20-22: Songon halak na manghatai marsorinsorin, songoni ma hita mamereng angka angka pambahenan ni Debata. Dung sahat pangurupion ni Debata ingkon tapuji ma Jahowa dohot alasan asi ni rohaNa dohot angka na binahenNa i tu jolma manisia jala pasahat hamauliateon mardongan olopolop laho pajojorhon angka na binahen ni Debata. Tung mansai uli sude proses na dipasahat di turpuk on ima tingki targogot dungi diurupi Debata laho mandok mauliate.

 

III. Sipahusorhusoron

1) Di Tingki Targogot. Sude jolma do hea targogot jala marragam do cara mangadopi na pinatupa ni ganup halak. Alai mangihuthon turpukta on diarahon hita tu sada panatapon molo masa hagogotan ima laho mangalualuhon tu Tuhan Debata Jahowa. Ima sada dalan mangurupi hita laho pasaehon angka persoalan na ro. Tontu sahali angka persoalan na adong i ndang pintor mago songon sulap, alai tadapot do sian Tuhan Debata ima pandonganionna marhite hagogoon dohot habisuhon na sian Ibana. Di tingki targogot ndang lari sian Debata manang gabe mangalului ‘alternatif sian haportibion’, alai ingkon lam manjonok ma ai di Ibana do sude hapatean ni ngolu.

2) Pangurupion ni Debata. Bangso Israel di turpuk on ima gombaran ni hajolmaon na gok hagaleon, sitau monang sandiri / keegoisan, hajugulon, panimbilion sian Ibana dohot pardosaon. Alai Tuhan Debata mamereng hita sian balga ni asi ni rohaNa do tarida do i marhite hasesaan ni dosa na nilehonNa. Ndang dibaloshon tu hita hombar tu hasalaanta, alai sai hadengganon do dipatupa tu ngolunta. Ingkon marpos ni roha ma hita dipangurupion ni Debata ala nunga hea masa jala masa do i dingolunta siganup ari jala na naeng torus masa dope ro disalelenglelengna. Ditongos Ibana do HataNa, dipamalum do hita jala dipalua sian ragam ni hasusaan.

3) Dung Malua Sian Hagogotan. Parpsalmen nunga patuduhon proses dohot cara na tingkos marhite na ro angka tontangan / pergumulan di bagasan ngolunta. Molo taingot Debata di tingki targogot hita, ingkon tongtong do mangingot Ibana dung malua sian hagogotan i. Tarsongon ajaran etika ni hajolmaon na wajar laho mandok mauliate tu dongan naung patupahon pangurupion tu hita agia pe hal na metmet. Laho mangarespon angka pambahenan ni Debata naung sahat tu hita i, tapatupa songon na pinangido ni ayat 21-22 on ima laho mamuji Debata, pajojorhon angka na binahenNa, jala pasahathon pelean hamauliateon mardongan olopolop. Asa tarida hasadaonta dohot Debata; hita di bagasan Ibana jala Ibana di bagasan hita marhite na togu haporseaonta di tingki targogot manang dung salpu hagogotan i, ingkon torus rap dohot Debata.